Artificiële intelligentie blijft elke dag evolueren. Het kan steeds complexere taken aan, al is de manier waarop soms wel erg bedenkelijk. Teksten, beelden en kunst worden zomaar gebruikt om AI te trainen tot het succesvol creëren van nieuwe resultaten. Mag dat wel? Worden er stappen ondernomen om dit tegen te gaan?
Ben je nog niet op de hoogte van wat artificiële intelligentie juist is? Dan raden we je aan eerst een kijkje te nemen op onze blog ‘Artificiële intelligentie en copyright – introductie’. In deze blog duiken we graag dieper in op de huidige en toekomstige juridische omkadering rond artificiële intelligentie en auteursrecht.
Hergebruik of kopie?
Voor we dieper ingaan op de juridische plannen van de Europese unie, kijken we eerst waar de grens ligt. Wanneer is een tekst, beeld of kunstwerk auteursrechtelijk beschermd? Wanneer mag je iets voor eigen werk gebruiken?
- Een tekst, beeld of kunstwerk mag (her)gebruikt worden indien er toelating voor is. Bijvoorbeeld, wanneer er een contractuele licentie is. Zo’n licentie krijg je bijvoorbeeld ook bij het aankopen van een stockafbeelding bij een beeldbank.
- In België en de EU bestaan er drie uitzonderingen op het auteursrecht.
-
- Gebruik voor onderwijs en wetenschappelijke doeleinden
- Gebruik voor tekst- en datamining (TDM)
- Gebruik voor tijdelijke reproductiehandelingen
- 70 jaar na de dood van de maker(s) wordt een werk publiek domein. Vanaf dan mag iedereen een tekst, beeld of kunstwerk vrij gebruiken.
Daarnaast is het waardevol de kanttekening te maken dat een beeld, kunstwerk of tekst pas auteursrechtelijk beschermd kan worden wanneer er bewust creatieve beslissingen werden gemaakt door een mens. Hierover kwam je al heel wat te weten in onze vorige blog. AI-geproduceerde kunst is natuurlijk niet rechtstreeks door mensen gemaakt en ook niet van originele materialen. De meeste landen oordelen daarom (voorlopig) dat AI-gegenereerde kunstwerken niet auteursrechtelijk beschermd kunnen worden.
Er is dus nog steeds veel onduidelijkheid over de auteursrechtelijke bescherming van een AI-gegenereerd werk. Het hangt af van de hoeveelheid menselijke input en de doeleinden van het gegenereerde werk. Er is ook nog veel verwarring over wie er dan auteursrechtelijk beschermd zou worden. Zijn dat de eigenaars van de oorspronkelijke beelden in de AI-databases, de schrijvers van de prompts om een beeld te genereren of de AI-software bedrijven?
Heeft Europa een wettelijk kader voor artificiële intelligentie en auteursrecht?
De Europese Unie is druk in de weer met een juridisch kader rond artificiële intelligentie. Deze ‘Artificial Intelligence Act’ wil de EU graag vóór 2024 goedkeuren en doorvoeren.
Wat zal de Artificial Intelligence Act dan inhouden?
- Dankzij de AI Act zouden makers van auteursrechtelijk beschermd werk een compensatie kunnen eisen van AI-bedrijven als hun werk wordt toegevoegd aan AI-databases.
- De verantwoording van mogelijk misbruik van AI zou bij de makers van de AI-software worden gelegd, en niet bij gebruikers en bedrijven die werk genereerden met de software.
- Gezichtsherkenning met behulp van AI zou niet ingezet mogen worden om crimineel gedrag te voorspellen of potentiële verdachten aan te wijzen. Bij detectie van een gezicht kan AI kenmerken van een gezicht vergelijken met andere gezichten in de database, met mogelijk foutieve conclusies tot gevolg.
Hoe definiëren AI-tools zelf het auteursrecht op artificieel gegenereerd werk?
Ondanks de vele vraagtekens, bieden AI-software bedrijven je wel mogelijkheden om (al dan niet met limieten) auteursrecht te claimen op jouw gegenereerde werk.
Bij Midjourney ben je als betalend lid (afhankelijk van de lokale auteursrechtwetgevingen) eigenaar van je werk. Als niet-betalend lid is de ‘Creative Commons Noncommercial 4.0 Attribution International License’ van toepassing. Dan mag je het AI-gegenereerde beeld gebruiken, zolang het niet met commerciële doeleinden is. Elk lid geeft Midjourney wel de toestemming om hun creaties steeds opnieuw te gebruiken om nieuwe afbeeldingen te genereren.
Een andere AI-generator, Deep AI, verklaart in de gebruiksvoorwaarden dat alle content die met hun tool wordt gemaakt vrij is van auteursrechten, zowel voor persoonlijk als commercieel gebruik.
En toch lost dat nog niet het volledige copyright-vraagstuk op. Er wordt nog steeds niet stilgestaan bij al dat auteursrechtelijk beschermde werk dat zonder toestemming van de makers in de AI-software databases staat.
Rechtszaken tegen artificiële intelligentie
Het gebruik van auteursrechtelijk beschermd werk zonder toestemming is uiteraard verboden. Sinds de opkomst van artificiële intelligentie zorgde dit al voor heel wat rechtszaken. Van Beeldbank Getty die Stability AI aanklaagde voor het niet-gelicenseerde gebruik van hun beelden, tot Microsoft die OpenAI aanklaagde voor het gebruiken van Microsofts programmeercode om hun AI-software te leren coderen.
Bij Amerikaanse rechtszaken gebruiken AI-bedrijven tijdens zittingen het argument fair use wat onder de Europese Unie niet van toepassing is. Fair use houdt in dat je niet-rechtsvrij materiaal zomaar mag gebruiken voor een hele waaier aan niet-commerciële doeleinden, zoals educatie en onderzoek. Maar aangezien AI-bedrijven geld vragen voor lidmaatschappen en iemand met zo’n lidmaatschap het gegenereerde werk ook mag gebruiken voor commerciële zaken, is dit argument vaak niet van toepassing in rechtszaken rond artificiële intelligentie en auteursrecht.
Terwijl er door de Europese Unie een legaal kader wordt gevormd rond artificiële intelligentie en auteursrecht, heerst er momenteel nog veel onduidelijkheid over de eerlijkheid van AI-gegenereerd werk en het gebruik ervan. Tot de AI Act in werking gaat, is niet-commercieel gebruik van AI-werk voor iedereen toegestaan. Voor commercieel gebruik is er in vele gevallen dan weer een lidmaatschap nodig.
Voel jij je prettiger bij zelfgemaakte beelden, doordachte copy en ijzersterke visuals? Heb je hier graag een handje hulp bij? Aarzel niet om contact met ons op te nemen en wij helpen jou graag verder.